κυκλοφορώ κι αναπνέω στο φως της μέρας και σκέφτομαι πόσο πιο λεύτεροι ήταν τότε στις κατακόμβες.



Στην Μεσσαρά του Νομού Ηρακλείου Κρήτης, βρίσκεται η γυναικεία κοινοβιακή Μονή της Παναγίας της Καλυβιανής.
.jpg)




. Κατὰ τὴν μακρόχρονη διάρκεια τῶν δύσκολων χρόνων τῆς ζοφερῆς περιόδου τῆς Τουρκοκρατίας ἔλαμψε ὡς φαεινὸς ἀστὴρ τῆς χριστιανικῆς πίστεως καὶ ὡς μυρίπνοο ἄνθος τοῦ ἑλληνορθοδόξου Γένους μας ἡ ἐν Ἀθήναις μαρτυρικῶς ἀθλήσασα καὶ ὁσιακῶς τελειωθεῖσα στὶς 19 Φεβρουαρίου 1589 ἔνδοξος ὁσιομάρτυς τοῦ Χριστοῦ, Ἁγία Φιλοθέη ἡ Ἀθηναία, ἡ ὁποία ὑπέμεινε τόσα πολλὰ βασανιστήρια γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὴ δόξα Του. Μάλιστα μὲ τὴν χάρη τοῦ Σταυρωθέντος καὶ Ἀναστάντος Κυρίου μας ἀναδείχθηκε ἡ «κυρὰ καὶ μαΐστρα τῶν Ἀθηνῶν», ἡ ὁποία βοηθοῦσε ἀδιακρίτως Ἕλληνες καὶ Τούρκους, πιστοὺς καὶ ἀπίστους. Ἡ μεγάλη αὐτὴ διδασκάλισσα καὶ ἀναμορφώτρια τοῦ Γένους μας κατέστη «τῶν μοναζουσῶν ἡ καλλονή», «τῶν χηρῶν καὶ ὀρφανῶν ἡ μήτηρ καὶ προστάτις», «τῶν ἀσθενούντων ἡ ἐπίσκεψις», «τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων ἡ ἰατρὸς καὶ ὁδηγός». Μὲ τὴν πλήρη ἀφοσίωσή της στὸν Θεὸ καὶ τὴν διακονία Του, τὴν πλούσια ἱεραποστολική, κοινωνικὴ καὶ φιλανθρωπική της δραστηριότητα, ἀλλὰ καὶ μὲ τοὺς ἐπίπονους ἀγῶνες της γιὰ τὴν διατήρηση τῆς φλόγας τῆς ἀμωμήτου χριστιανικῆς πίστεως καὶ τὴν προστασία τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τὸν πνευματικὸ ἐκφυλισμὸ καὶ τὴν ἀποβαρβάρωση, κατέστη ἄνθος «χρυσαυγὲς καὶ εὐῶδες», τὸ ὁποῖο λάμπει μέσα στὸ πνευματικὸ στερέωμα τῆς ἁγιοτόκου καὶ περιωνύμου πόλεως τῶν Ἀθηνῶν μὲ τὴν ἔνδοξη καὶ μακρόχρονη ἐκκλησιαστική της ἱστορία. Εἶναι μάλιστα ἐνδεικτικὸ ὅτι ἡ ἱστορικὴ ἀττικὴ γῆ, στὴν ὁποία γεννήθηκε καὶ ἀνατράφηκε ἡ Ἁγία Φιλοθέη, εἶναι σφραγισμένη μὲ τὸ ὄνομα, τὴν δράση καὶ τὸ μαρτύριό της, ἀφοῦ μὲ τὴν θυσιαστική της ἀγάπη γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα στερέωσε τὸ δένδρο τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐλευθερίας μέσα στὴ σκοτεινὴ περίοδο τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς. Τὸ γεγονὸς μάλιστα αὐτὸ τὴν κατέστησε φωτεινὸ πρότυπο καὶ ὁλόλαμπρο παράδειγμα πρὸς μίμηση μέσα στὸ πνευματικὸ μεγαλεῖο τοῦ ἑλληνορθοδόξου πολιτισμοῦ.
Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ συζύγου της ἐπέστρεψε στὸ πατρικό της σπίτι μὲ μοναδικὸ σκοπὸ νὰ εὐαρεστήσει τὸν Θεὸ καὶ νὰ ἀφοσιωθεῖ ὁλοκληρωτικὰ σ’ Αὐτόν. Γι’ αὐτὸ καὶ Τὸν παρακαλοῦσε καθημερινὰ νὰ τὴν ἐνισχύσει ψυχικά, ὥστε νὰ ἐκπληρώσει αὐτὸ ποὺ ἤθελε ἀπὸ τὴν παιδική της ἡλικία, ποὺ ἦταν νὰ ἐνδεδυθεῖ τὸ μοναχικὸ σχῆμα. Ἔτσι μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια θλίψεων καὶ στερήσεων ἐξ αἰτίας τῆς ἀπάνθρωπης συμπεριφορᾶς τοῦ συζύγου της, ξαναβρῆκε τὴν ψυχική της γαλήνη καὶ ἄρχισε καὶ πάλι νὰ ἐπιδίδεται σὲ ἔργα φιλανθρωπίας καὶ εὐλαβείας. Ἀλλὰ οἱ γονεῖς της ἐπέμεναν νὰ τὴν ξαναπαντρέψουν. Ἐκείνη ὅμως ἀπέρριπτε κάθε τέτοια σκέψη, ἀφοῦ ἡ ἐπιθυμία της ἦταν νὰ ἀφιερωθεῖ ὁλοκληρωτικὰ στὸν Θεὸ καὶ νὰ προσφέρει τὶς ὑπηρεσίες της μέσα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ὥστε νὰ ἀνακουφισθοῦν οἱ Ἕλληνες καὶ νὰ διασωθεῖ τὸ Γένος μας ἀπὸ τὴ λαίλαπα τῶν Ἀγαρηνῶν. Εἶχαν περάσει δέκα ὁλόκληρα χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ ἡ θεόσδοτη κόρη τῶν Μπενιζέλων εἶχε χηρέψει, ὅταν οἱ εὐσεβεῖς, ἐνάρετοι καὶ πλούσιοι γονεῖς της ἐγκατέλειψαν τὴν ἐπίγεια ζωή. Μετὰ τὸν θάνατο τῶν γονέων της, ἡ Ρεβούλα ἐπιδόθηκε μὲ μεγαλύτερη ταπεινοφροσύνη καὶ μὲ πιὸ ἔνθερμο ζῆλο σὲ προσευχές, ἀγρυπνίες καὶ νηστεῖες, ἐνῶ ἄρχισε νὰ κατηχεῖ τὶς ὑπηρέτριές της, ὥστε νὰ ἀσκηθοῦν στὴν ἀρετὴ καὶ νὰ καταστοῦν δοχεῖα τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Βλέποντας ὅμως ὅτι ἡ Ἀθήνα βρίσκεται διαρκῶς κάτω ἀπὸ τὸν ἀσφυκτικὸ ζυγὸ τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καὶ ἐπιθυμώντας διακαῶς τὴν ἀποτίναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ, ἀποφασίζει, κατόπιν τῆς διὰ ὁράματος ἐντολῆς τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου, νὰ οἰκοδομήσει ἕναν «Παρθενώνα», ἕνα δηλαδὴ γυναικεῖο μοναστήρι, ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Πρωτοκλήτου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τὸ ὁποῖο νὰ διαθέτει κελιά, ἀλλὰ καὶ ἀπαραίτητα οἰκοδομήματα, καθὼς καὶ μετόχια καὶ ἀγροκτήματα γιὰ τὴ συντήρηση τῶν μοναζουσῶν.
Ὅμως ἡ δραστηριότητα τῆς Φιλοθέης νὰ ἀγοράζει ἀπὸ τὰ σκλαβοπάζαρα παρθένες καὶ νὰ τὶς ἀπελευθερώνει, νὰ βοηθᾶ νὰ δραπετεύουν αἰχμάλωτες γυναῖκες, νὰ παίρνει χριστιανὲς καὶ μουσουλμάνες καὶ νὰ τὶς φυγαδεύει στὰ αἰγαιοπελαγίτικα νησιά, νὰ βαπτίζει χριστιανὲς Τουρκάλες καὶ μερικὲς ἀπὸ αὐτὲς νὰ τὶς κάνει μοναχές, εἶχε ἀρχίσει νὰ ἐξαγριώνει τοὺς Τούρκους, οἱ ὁποῖοι ἔβλεπαν πλέον τὴ Φιλοθέη ὡς ἐμπόδιο καὶ κίνδυνο στὴν ἐξουσία τους. Γι’ αὐτὸ καὶ ἔπρεπε νὰ ἐκδιωχθεῖ ἡ θεόσδοτη κόρη τῆς ἀρχοντικῆς οἰκογένειας τῶν Μπενιζέλων καὶ νὰ σταματήσει μὲ κάθε τρόπο ἡ πολύπτυχη δραστηριότητά της. Ἔτσι πληροφορούμενοι οἱ Τοῦρκοι ὅτι ἡ Φιλοθέη περιέθαλπτε τὶς τέσσερις αἰχμάλωτες γυναῖκες, ὅρμησαν σὰν τὰ ἄγρια θηρία μέσα στὸ κελί της καὶ παρόλο ποὺ ἦταν ἄρρωστη καὶ βρισκόταν πολλὲς ἡμέρες στὸ κρεβάτι, τὴν ἅρπαξαν μὲ τὴ βία καὶ τὴν ὁδήγησαν στὸν ἡγεμόνα, ὁ ὁποῖος διέταξε νὰ τὴν κλείσουν στὴ φυλακή. Πρὶν τὴ συλλάβουν στὸ κελί της, εἶχε δώσει τὴν ἐντολὴ νὰ ἐγκαταλείψουν τὸ μοναστήρι οἱ ὑπόλοιπες μοναχὲς γιὰ νὰ γλυτώσουν ἀπὸ τὴν ἐκδικητικὴ μανία τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι δυστυχῶς προκάλεσαν ἀνυπολόγιστες ζημιὲς μέσα σ᾽αὐτό. Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα συγκεντρώθηκε πλῆθος Τούρκων ποὺ φώναζε ὅτι ἡ Φιλοθέη εἶναι ἔνοχη θανάτου. Τότε ὁ ἡγεμόνας ἔδωσε τὴν ἐντολὴ νὰ τὴ βγάλουν ἀπὸ τὴ φυλακὴ καὶ νὰ τὴ φέρουν ἐνώπιόν του. Ἀμέσως ὁ ἡγεμόνας τὴ ρώτησε τί ἀπὸ τὰ δύο προτιμᾶ: νὰ θανατωθεῖ διὰ ξίφους ἢ νὰ ἀπαρνηθεῖ τὴν πίστη της στὸν Ἰησοῦ Χριστό. Τότε ἡ πανεύφημος Φιλοθέη τοῦ ἀπάντησε μὲ παρρησία καὶ μὲ ἀνδρεῖο φρόνημα ὅτι εἶναι ἕτοιμη καὶ ἀποφασισμένη νὰ ὑπομείνει ὁποιοδήποτε βασανιστήριο γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἀκλόνητη πίστη τῆς «κυρᾶς καὶ μαΐστρας τῶν Ἀθηνῶν» θὰ ὁδηγοῦσε στὴ θανατική της καταδίκη, ἀλλὰ ὁ Θεὸς εἶχε ἄλλα σχέδια γι’ αὐτήν. Ἔτσι τὴν ὁδήγησαν καὶ πάλι στὴ φυλακή, ὅπου τὴν περίμενε μία μεγάλη καὶ ἀπρόσμενη ἔκπληξη. Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν αἰχμαλωτίσει τρεῖς καλόγριες ἀπὸ τὸ μοναστήρι καὶ τὶς εἶχαν φέρει στὸ κελί της. Ἐκεῖ ἡ ἐνάρετη καὶ φωτισμένη, ἀλλὰ ἀδύναμη καὶ ἄρρωστη Φιλοθέη τὶς ἐνίσχυσε ψυχικά, λέγοντας ὅτι παρὰ τὰ ἐμπόδια καὶ τοὺς κινδύνους ὁ Θεὸς δὲν θὰ τοὺς ἐγκαταλείψει καὶ θὰ δώσει τὴ σωτήρια λύση γιὰ νὰ ἀπελευθερωθοῦν καὶ νὰ συνεχίσουν τὸ ἀξιέπαινο ἔργο τους. Καὶ πράγματι δὲν ἄργησε νὰ ἔρθει ἡ λύτρωση, ἀφοῦ κάποιοι χριστιανοὶ προύχοντες φρόντισαν καὶ ἔδωσαν χρήματα στὸν ἡγεμόνα καὶ ἔτσι ἡ Φιλοθέη μὲ τὶς τρεῖς καλόγριες ἀπελευθερώθηκαν καὶ ἐπέστρεψαν στὸ ἀγαπημένο τους μοναστήρι.
ἀνακαλύφθηκε ἡ Κρύπτη τῆς Ἁγίας Φιλοθέης, ἐντὸς τῆς ὁποίας ὑπῆρχε μικρὸ σπήλαιο μὲ μικρογραφία Ἁγίας Τραπέζης. Ἔτσι τὸ 1936 ἡ κοινότητα τῆς Νέας Ἀλεξάνδρειας μετονομάσθηκε σὲ Φιλοθέη. Ἀλλὰ καὶ ἡ γειτονικὴ περιοχὴ τοῦ Ψυχικοῦ ἔλαβε αὐτὴ τὴν ὀνομασία ἀπὸ ἕνα πηγάδι, τὸ ὁποῖο εἶχε ἀνοίξει ἡ Ἁγία Φιλοθέη λόγῳ τῆς ἔλλειψης νεροῦ. Χάρη σ’ αὐτὸ τὸ πηγάδι λύθηκε τὸ πρόβλημα, ἀφοῦ ἡ Ἁγία μ’ αὐτὴ τὴν πράξη της ἔκανε ἕνα «ψυχικό». Ἀλλὰ καὶ ἡ συνοικία τῆς Καλογρέζας τοῦ Δήμου Ν. Ἰωνίας ἔλαβε αὐτὴ τὴν ὀνομασία ἀπὸ τὴ λέξη «Καλογραία» ποὺ σημαίνει καλογριὰ καὶ ἀναφέρεται στὸ πρόσωπο τῆς Ἁγίας Φιλοθέης, ἡ ὁποία εἶχε ἱδρύσει στὴν περιοχὴ τὸ μετόχιο τῆς Καλογρέζας, στὸ ὁποῖο καὶ μεταφέρθηκε μετὰ τὸν βάναυσο τραυματισμό της, ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 19 Φεβρουαρίου 1589. Ἡ Ἁγία Φιλοθέη τιμᾶται ἐπίσης στὴν Ἀττικὴ μὲ ὁμώνυμο παρεκκλήσιο στὴν περιοχὴ Διώνη Πικερμίου, καθὼς στὴν περιοχὴ τῆς Ἐκάλης μὲ ὁμώνυμη γυναικεία Ἱερὰ Μονή, ἡ ὁποία ἱδρύθηκε τὸ 1960 ἀπὸ τὸ ἀοίδιμο Ἀρχιμανδρίτη π. Κοσμᾶ Καράμπελα (1915 -… +20 Ἰουνίου 2003). Στὸν χῶρο τῆς Μονῆς ἱδρύθηκε τὸ 1963 Οἰκοτροφεῖο Θηλέων ὑπὸ τὴν ἐπωνυμία «Ἁγία Τριάς», ὅπου φιλοξενοῦνται νέες προεφηβικῆς καὶ ἐφηβικῆς ἡλικίας. Ἐνοριακὸς ναὸς ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας Φιλοθέης ὑπάρχει ἐπίσης στὸν Πύργο Ἠλείας, ὅπου δίπλα λειτουργεῖ καὶ τὸ Οἰκοτροφεῖο – Ὀρφανοτροφεῖο Θηλέων «Ἡ Ἁγία Φιλοθέη», ἐνῶ στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας εἶναι ἀφιερωμένα παρεκκλήσια στοὺς ἱεροὺς ναοὺς Ἁγίας Αἰκατερίνης πόλεως Ἄργους καὶ Ἁγίου Κωνσταντίνου στὸ χωριὸ Χαλκιάδες Ἄρτας.
Ο μεγάλος Γερμανός συγγραφέας Έρχαρτ Κέστνερ έκανε την εξής εξομολόγηση. «Στα 1952 πήγα για πρώτη φορά μετά το πόλεμο, στην Αθήνα.
Η Ιερά Πατριαρχική & Σταυροπηγιακή Μονή Χρυσοπηγής βρίσκεται στα Χανιά της Κρήτης, σε απόσταση 3 χλμ. από την πόλη, στη διαδρομή προς το λιμάνι της Σούδας.

